Gürkan Özsoy Blog

Kuşların Neden Dişleri Yoktur?

Çoğu paleontoloğa göre, kuşlar 100 milyon yıldan daha uzun bir süre önce ana dinozor soylarından birinden dallanmıştır. Çok sayıda dinozor fosili dinozorların gerçekten de dişleri olduğunu gösteriyor, peki ama modern kuşlar neden dişsiz? O zaman ile şimdi arasında kuşlara ne oldu da bu hale geldiler? Pek çok açıklama var. Örneğin, bir kuşun dişlerinin olmamasının, bu hayvanların avlarını (solucanlar, böcekler ve omurgalılar gibi) takip etmelerine ve dişlerle dolu bir gaga ile uğraşmak zorunda olmadıkları için tohumları ve kabuklu yemişleri biraz daha kolay tüketmelerine olanak tanıyan bir adaptasyon olduğu düşünülüyordu. Buna ek olarak, dişlerinin olmaması kuşları hafifletiyor, belki de uçmalarını çok daha kolay hale getiriyordu.

Ancak daha yeni araştırmalar bu açıklamaları sorguladı ve yeni bir açıklama önerdi. Görünüşe göre, bir hayvan yumurta içinde gelişirken dişlerin bir araya gelmesi uzun zaman alıyor. Karşılaştırma için dinozorlardaki diş gelişimini kullanırsak, bu süreç bir kuşun kuluçka süresinin yüzde 60’ına kadar sürebilir. Dolayısıyla, dişlerden tamamen vazgeçmek kuşların daha hızlı gelişip yumurtadan çıkmasına ve savunmasız, hareketsiz bir durumda daha az zaman geçirmesine olanak sağlamış olabilir. Günümüz kuş türlerinin çoğu yumurtadan haftalar hatta günler içinde çıkarken, dinozorlar birkaç ay boyunca yumurta içinde gelişmiştir.

Peki ya kuşların dişleri olduğu söylenirse?

Gerçek diş olarak adlandırılabilecek bir şeye sahip olduğu bilinen son kuşlardan biri, 66 milyon yıldan daha uzun bir süre önce yaşamış bir cins olan Ichthyornis’tir. Daha sonra, yumurtadan çıkmadan önceki halleriyle çoğu kuş, yumurta dişi adı verilen bir şey geliştirmiştir; bu diş veya diş benzeri yapı, yumurtlayan birçok türün yavruları tarafından yumurtanın kabuğunu kırmak ve ondan kaçmak için kullanılır. Bazı kertenkeleler ve yılanlar, diğer diş sırasının dışına çıkan gerçek bir diş geliştirir, ancak kuşlar (ve diğer birçok yumurtlayan hayvan) benzer bir işlevi yerine getiren benzer bir boynuzsu yapıya sahiptir.