Gürkan Özsoy Blog
Tamamen Kişisel
Güney Amerika ve Latin Amerika Arasındaki Fark Nedir?
Kristof Kolomb 1492’de Karayipler’de karaya ulaştığında Asya’ya giden kestirme bir yol bulduğunu düşündü, ancak 10 yıl sonra Amerigo Vespucci söz konusu toprakların en azından Avrupalılar için bir Yeni Dünya oluşturduğunu fark etti. Sonuç olarak, Batı Yarımküre’nin büyük bir kısmı Vespucci’nin onuruna adlandırıldı. Başlangıçta Amerika adı sadece kara parçasının güney kısmına atıfta bulunmak için kullanılıyordu, ancak zamanla bu adlandırma Yeni Dünya’nın tamamına uygulandı. Günümüzde insanlar, özellikle Güney Amerika ve Latin Amerika terimleri söz konusu olduğunda, Amerika kıtalarını ayırmakta hala güçlük çekmektedir. İşte aradaki fark.
Güney Amerika ile başlayalım. Yeni Dünya kara parçasının Panama Kıstağı’nın dar kara köprüsünün kuzeyine doğru genişleyen kısımları Kuzey Amerika, güneye doğru genişleyen kısımları ise Güney Amerika olarak anılmaya başlandı. Güney Amerika kuzeybatı ve kuzeyde Karayip Denizi, kuzeydoğu, doğu ve güneydoğuda Atlantik Okyanusu ve batıda Pasifik Okyanusu ile sınırlanmıştır. Horn Burnu’nun güneyindeki Drake Geçidi, Güney Amerika’yı Antarktika’dan ayırır.
Yeterince açık, değil mi? Ancak bazı otoriteler Kuzey Amerika’nın Panama Kıstağı’nda değil Tehuantepec Kıstağı’nda başladığını söylediği için kafa karıştırıcı olabilir. Bu iki nokta arasındaki bölgeyi Orta Amerika olarak adlandırıyorlar. Ancak bu tanıma göre, Meksika’nın bir kısmı Orta Amerika’ya dahildir, ancak bu ülke esas olarak Kuzey Amerika’da yer almaktadır. Bu aksaklığı gidermek için, Orta ve Güney Amerika ülkeleriyle birlikte Meksika’nın tamamı da Latin Amerika adı altında gruplandırılabilir; Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada ise Anglo-Amerika olarak anılır. Latin Amerika, sakinleri bir Roman dili konuşan Karayip adalarını da içerir. Bu kültürel bölünme çok gerçek bir bölünmedir. Latin Amerika halkları 15. yüzyılın sonlarından 18. yüzyıla kadar İspanyollar ve Portekizliler tarafından fethedilme ve sömürgeleştirilme deneyimini paylaşmıştır. Ayrıca 19. yüzyılın başlarında sömürge yönetimine karşı bağımsızlık mücadelesini de paylaşmışlardır. Bağımsızlığın ardından bu ülkelerin birçoğu benzer eğilimler yaşamıştır, ancak ortak miraslarına rağmen aralarında önemli sosyal, kültürel ve ekonomik farklılıklar da vardır.
Latin Amerika, mirası ağırlıklı olarak Fransız olan ülkeleri de içermekle birlikte, İspanyol ve Portekiz unsurları bölgenin tarihinde o kadar büyük yer tutmaktadır ki, bazen Iberoamerica’nın Latin Amerika’dan daha iyi bir terim olacağı öne sürülmektedir. Latince, Fransız ve İtalyan katkılarının eşit öneme sahip olduğunu düşündürmektedir ki durum bundan çok uzaktır. Bununla birlikte, Güney Amerika ile Latin Amerika arasındaki farkı yeni anladığımıza göre, belki de bu kadarla yetinmeliyiz.