Gürkan Özsoy Blog
Tamamen Kişisel
Mumyalar için 7 Şaşırtıcı Kullanım Alanı
Eski Mısırlılar mumyalama süreçleri ve ölüleri muhafaza etmeleriyle ünlüdür. Bilim insanları mumyalama süreci ve cesetlerin durumu hakkında daha fazla bilgi edinmek için mumyalar üzerinde çalışmışlardır. Bugün mumyaları zevk için görmek üzere bazı müzeleri ziyaret edebilirsiniz. Mumyaların bilim ve eğlenceden daha fazlası için kullanılmış olması şaşırtıcı gelebilir ya da gelmeyebilir. Bu liste, mumyaların zaman içinde kağıt ve tıp da dahil olmak üzere yedi şaşırtıcı şekilde kullanıldığını araştırıyor.
Mumyanın Paketini Açmak. Harriet Cheney’nin fildişi dokuma kâğıt üzerine siyah litografisi, 1815-1825.
Chicago Sanat Enstitüsü, Dr. Ira Frank’in hediyesi; referans no. 1944.480 (CC0)
1- Gübre
Eski Mısır’da kedilere çok değer verildiği ve hatta evlere iyi şans ve koruma getirdiklerine inanıldığı için onlara tapıldığı iyi bilinmektedir. Önemlerinin bir nedeni de eski Mısır’ın koruma tanrıçası Bastet’tir. Bastet genellikle kedi başlı bir kadın olarak tasvir edilir. Kedilere o kadar değer verilirdi ki, tıpkı insanlar gibi mumyalanır ve gömülürlerdi. 1888 yılında Mısırlı bir çiftçinin içinde çok sayıda kedi mumyası bulunan bir tüneli ortaya çıkarmasıyla kedi mumyası satışı bir iş haline geldi. Bunlar gübre olarak yurt içinde ve yurt dışında satılacak ve İngiltere gibi ülkeler de bu uygulamaya katılacaktı.
2- Boya bileşeni
Pre-Raphaelite Kardeşliği, 1848 yılında hayal gücünden yoksun ve yapay olarak algıladıkları zamanlarının sanatına karşı bir araya gelen bir grup ressamdı. Eserleri, güzelliği ve ideal olanı değil, gerçek olanı tasvir etmeleriyle karakterize edilir. Resimlerinde öğütülmüş Mısır mumyalarının kullanılmasından daha gerçek bir şey olamaz. Hem insan hem de kedi mumyaları, taklit edilmesi zor bir pigment olan Mumya Kahverengisi adı verilen kahverengi bir boya oluşturmak için kullanılmıştır. Mumyalama işlemi sırasında kullanılan kimyasallar nedeniyle mumyalanmış bedenler boya renginin üretimi için çok önemliydi. 1960 yılına gelindiğinde mumya arzının sınırlı olması nedeniyle bu süreç büyük ölçüde sona ermişti. Ahlaki meselelere girmeyeceğim bile.
3- Lokomotifler için yakıt
Mumyaların lokomotiflerde yakıt olarak kullanıldığı yazar Mark Twain tarafından iddia edilmişti. Twain, 1869 tarihli The Innocents Abroad (Yurtdışındaki Masumlar) adlı seyahat kitabında Mısır’daki ilk demiryolunu anlatır. Ağaç eksikliği ve kömürün fiyatı nedeniyle Twain, Mısırlıların bunun yerine mumya kullandığını iddia eder. Şöyle yazmıştır: “Lokomotif için kullanılan yakıt, bu amaçla tonla ya da mezarlıktan satın alınan üç bin yıllık mumyalardan oluşuyor.” Mumyalar biyoyakıtın bir sonraki sınırı olabilir mi? Muhtemelen hayır.
4- Kağıt
Bu muhtemelen bir efsane olsa da, bazıları 19. yüzyıldaki kağıt kıtlığı nedeniyle Amerikalıların bunun yerine mumya sargıları kullandığına inanıyor. Kağıt endüstrisiyle uğraşan Isaac Augustus Stanwood’un Mısır’dan mumya ithal ettiği ve keten sargıları kağıt yapımında kullandığı iddia ediliyor. Mumya kâğıdı amaçlandığı gibi kullanılmış ve Mummies in Nineteenth-Century America (2009) kitabına göre Amerikan İç Savaşı sırasında market poşeti yapımında da kullanılmıştır. Bugün bir markete gitseniz ve mumya torbası isteseniz, acaba ne kadara mal olurdu?
5- Sahte dini emanetler
Bazı dini emanetlerin meşru olup olmadığı tartışmalıdır. Bu, tüm dini emanetlerin gayrimeşru olduğu anlamına gelmemektedir. Ancak, 1867 yılında bulunan Jeanne d’Arc’a ait olduğu varsayılan kalıntıların sahte olduğu ve Mısır mumyalarından yapıldığı kanıtlanmıştır. 1867 yılında bir eczacı Paris’te bir tavan arasında bir kavanoz buldu. İçindekilerin, daha sonra 1920 yılında Roma Katolik Kilisesi tarafından azize ilan edilen Fransız kadın kahramana ait kalıntılar olduğunu iddia etti. Ancak 2006 yılında yapılan adli tıp testleri, kavanozda bulunan kalıntıların Joan of Arc’ın doğumundan yüzlerce yıl öncesine ait olduğunu göstermektedir. Jeanne d’Arc 15. yüzyılda Fransa için savaşmış olsa da, kalıntılar milattan önceye dayanıyor. Aslında yapılan testler kalıntıların Mısırlı bir mumya ve bir kediye ait olduğunu gösteriyor. Bunun yine de oldukça iyi bir keşif olduğunu söyleyebilirim.
6- Eğlence partisi
Bu sizin tipik partilerinizden değil. Viktorya döneminde, sosyetenin varlıklı üyeleri ana eğlencenin mumya açmak olduğu partiler düzenliyordu… Mumya açmak mı? İngiliz cerrah Thomas Pettigrew, mumyaları bilimsel fayda için açmaktan eğlence için açmaya geçerken bu uygulamayı popüler hale getirdi. İnsanlar bu insan kalıntılarına daha saygılı davranılması gerektiği konusunda hemfikir olunca bu uygulama gözden düştü. Mumyalar, bir mumyayı sargısını çıkarmadan incelemeyi mümkün kılan X-ışınının icadına kadar bilimsel amaçlarla açılmaya devam etti.
7- İlaç
Öğütülmüş mumyalar 16. yüzyıl gibi erken bir dönemde reçeteli ilaç olarak kullanılıyordu. İlaç “mumya” olarak adlandırılıyordu ve yutularak ya da bir yaraya sürülerek alınabiliyordu. Mumyanın öksürük ve epilepsi gibi rahatsızlıkları tedavi edebileceğine inanılıyordu. Mumia, Fransa Kralı I. Francis ve İngiltere Kralı II. Charles gibi kraliyet mensupları tarafından sağlıklarını korumak için bile kullanıldı. Yüksek talep nedeniyle, bazıları Mısır mezarlarını kazmaya ve değerli cesetler için mezar soygunculuğu yapmaya başladı. Bu açıkça yamyamlıktı, ancak bu dönemde birçok insan öğütülmüş cesetlerin yenmesine olumsuz bakmıyordu. Bu onlar için sadece bir ilaçtı. Bu uygulama 18. yüzyılda büyük ölçüde sona ermiştir, ancak bazı geç dönem örneklerine rastlanmaktadır.